Zaburzenia funkcji wątroby e-recepta online
- Spis treści
- Czym są zaburzenia funkcji wątroby?
- Jak wygląda leczenie chorób wątroby?
- Zaburzenia funkcji wątroby - najczęściej zadawane pytania
Zaburzenia funkcji wątroby
Choroby wątroby dotyczą bardzo dużej części populacji. Część z nich to łagodne schorzenia, jednak inne mogą doprowadzać do znacznego pogorszenia jakości życia, a nawet śmierci. Skąd biorą się choroby wątroby? Jakie są objawy chorej wątroby?
Czym są zaburzenia funkcji wątroby?
Zaburzenia funkcji wątroby to szeroki zakres stanów chorobowych, które wpływają na zdolność wątroby do prawidłowego funkcjonowania. Wątroba jest jednym z najważniejszych organów w organizmie człowieka, pełniąc kluczowe role w procesach metabolicznych, detoksykacji, magazynowaniu energii oraz w produkcji ważnych białek.
Leczenie wątroby zależy od przyczyny problemu i stanu narządu. Wśród chorób wątroby możemy wyróżnić między innymi:
- wirusowe zapalenia wątroby,
- autoimmunologiczne zapalenie wątroby,
- pierwotne zapalenie dróg żółciowych (kiedyś pierwotna marskość żółciowa wątroby),
- alkoholowa choroba wątroby,
- niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby,
- marskość wątroby,
- ostra niewydolność wątroby,
- guzy i nowotwory wątroby.
Wirusowe zapalenia wątroby
Znamy wirusowe zapalenia wątroby typu A, B, C, D i E. Dwa z nich przenoszą się drogą pokarmową - wirusy A i E, za to wirusowe zapalenia wątroby typu B, C i D przenoszą się drogą krwiopochodną. W Polsce szczepienie na WZW typu B jest obowiązkowe. Pierwszą dawkę podaje się niemowlętom tuż po urodzeniu, później dawki przypominające w 1. i 6. miesiącu życia.
Ogólne objawy, które mogą wystąpić we wszystkich typach WZW to męczliwość, wymioty, nudności, bóle mięśni, stawów, a także brzucha. Może również pojawić się powiększenie wątroby i żółtaczka. Zdarza się także, że przebiegają one bezobjawowo.
Wirusowe zapalenie wątroby może prowadzić do ostrej niewydolności wątroby, marskości wątroby, a także do raka wątrobowokomórkowego.
Autoimmunologiczne zapalenie wątroby
Nieustępujący samoistnie, przewlekły proces martwiczo-zapalny tkanki wątrobowej, którego nie znamy etiologii, to autoimmunologiczne zapalenie wątroby (AZW). Objawem dominującym tej choroby wątroby jest znużenie, a także objawy przewlekłego zapalenia wątroby, u 1/4 chorych w chwili rozpoznania występują symptomy marskości wątroby.
Pierwotne zapalenie dróg żółciowych
Kolejną znaną nam autoimmunologiczną chorobą wątroby jest pierwotne zapalenie dróg żółciowych (PBC), kiedyś nazywane pierwotną marskością żółciową wątroby. Oprócz zmęczenia, głównym objawem choroby jest świąd skóry. Może również wystąpić żółtaczka, nasilona pigmentacja skóry, powiększenie wątroby, a w późniejszym stadium objawy marskości wątroby.
Alkoholowa choroba wątroby
Nadużywanie alkoholu etylowego prowadzi do alkoholowej choroby wątroby, która rozwija się w 3 etapach. Występują w niej kolejno alkoholowe stłuszczenie wątroby, alkoholowe zapalenie wątroby oraz alkoholowa marskość wątroby. Etapy te zachodzą na siebie, przez co nie ma konkretnej granicy między jedną fazą, a drugą. Obraz kliniczny jest podobny do innych chorób wątroby, może to być żółtaczka, utrata łaknienia, powiększona wątroba, osłabienie, ból brzucha.
Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby
Jeśli stłuszczenie wątroby nie jest spowodowane wtórnymi przyczynami takimi jak np. nadużywanie alkoholu lub przewlekłe stosowanie substancji hepatotoksycznych, to jest to tzw. niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD).
Choroba zwykle przebiega bezobjawowo, ale może towarzyszyć jej zmęczenie i dyskomfort w górnym prawym kwadrancie brzucha, również otyłość, powiększenie wątroby lub śledziony, a także cechy nadciśnienia wrotnego.
Marskość wątroby
W następstwie uogólnionego uszkodzenia wątroby dochodzi do włóknienia wątroby oraz zaburzenia jej funkcji. Stan ten nazywamy marskością wątroby, w której przebiegu występuje również nadciśnienie wrotne, powodujące rozwój krążenia obocznego.
Jest to również końcowe stadium wielu chorób wątroby, które może dawać wiele powikłań jak np. wodobrzusze czy encefalopatia wątrobowa, czyli zespół zaburzeń czynności ośrodkowego układu nerwowego.
Ostra niewydolność wątroby
W sytuacji, gdy u chorego stwierdzamy nagłe i szybko postępujące pogorszenie się czynności wątroby, u którego wcześniej nie stwierdziło się żadnej przewlekłej choroby wątroby, możemy mieć do czynienia z ostrą niewydolnością wątroby. Charakterystycznymi objawami jest wystąpienie żółtaczki, encefalopatia wątrobowa oraz zaburzenia krzepnięcia.
Przyczyny schorzenia mogą być różne - wirusowe zapalenie wątroby (WZW A, B, D, E, CMV, EBV, HSV), leki, toksyny. Zaleca się zmianę diety, leczenie objawowe, przyczynowe oraz przeszczepienie wątroby.
Nowotwór wątrobowokomórkowy
Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B i C, marskość wątroby oraz wrodzone choroby metaboliczne wątroby mogą prowadzić do raka wątrobowokomórkowego (HCC). Objawem zaawansowanego HCC może być żółtaczka, gorączka, ból brzucha oraz obrzęki kończyn dolnych. Rozpoznanie stawiane jest na podstawie badań krwi, badań obrazowych oraz potwierdzenia przez biopsję wątroby.
Jak wygląda leczenie chorób wątroby?
Leczenie wirusowego zapalenia wątroby
W zależności od typu wirusa, wirusowe zapalenia wątroby leczy się głównie lekami przeciwwirusowymi (np. interferon alfa, rybawiryna, entekawir) oraz dietą i odpoczynkiem, a także płynoterapią jako nieodłączną częścią kuracji.
Leczenie autoimmunologicznego zapalenia wątroby
Zasady ogólne leczenia AZW to leczenie immunosupresyjne, bezwzględna abstynencja alkoholowa oraz przeszczepienie wątroby w zaawansowanym stadium choroby wątroby z niewydolnością wątroby. W leczeniu farmakologicznym stosuje się prednizon lub budezonid z azatiopryną lub jeśli AZW jest steroidooporne to mykofenolan mofetylu.
Leczenie pierwotnego zapalenia dróg żółciowych
Nie ma leków, które zapewniają całkowite wyleczenie PBC, są jednak leki, które spowalniają proces choroby oraz minimalizują dolegliwości z nią związane, jak np. kwas ursodeoksycholowy, który stosowany jest w leczeniu objawowym świądu, wykorzystywane są także emolienty, czyli dermokosmetyki, które zmniejszają podrażnienia skóry i natłuszczają ją.
Z zabiegów wykorzystywanych w PBC jest stentowanie dróg żółciowych, czyli protezowanie ich po to, aby zapewnić swobodne opróżnianie ich z żółci do przewodu pokarmowego, co zmniejsza ryzyko jej zastoju.
Leczenie stłuszczenia wątroby
W NAFLD leczenie polega na zmianie stylu życia - dieta i więcej ruchu, ale także wykorzystuje się leczenie hepatoprotekcyjne (proglitazon i witamina E) oraz w przypadku schyłkowej niewydolności wątroby lub raka wątrobowokomórkowego - przeszczepienie wątroby.
Leczenie alkoholowej choroby wątroby
Leczenie alkoholowej choroby wątroby polega na bezwzględnej abstynencji alkoholowej, leczeniu powikłań, a także w ciężkim alkoholowym zapaleniu. Po wykluczeniu zakażeń stosuje się prednizolon, czyli lek o działaniu przeciwzapalnym i immunosupresyjnym.
Leczenie marskości wątroby
Leczenie marskości wątroby polega na transplantacji wątroby, ale również na zmianie diety oraz zwiększeniu aktywności fizycznej, jak i leczeniu objawowym (np. u osób z zakrzepicą żyły wrotnej można zastosować warfarynę).
Przeciwwskazaniami do przeszczepu są uzależnienia (narkotyki, alkohol), rozsiany rak wątrobowokomórkowy, ciężkie zakażenia ogólnoustrojowe czy zaawansowana niewydolność układu oddechowego lub krążenia.
Leczenie ostrej niewydolności wątroby
W zaleceniach ogólnych leczenia ostrej niewydolności wątroby możemy znaleźć zastosowanie N-acetylocysteiny u wszystkich chorych do 5 dni, jak i przyjmowanie inhibitorów pompy protonowej w profilaktyce ostrej gastropatii krwotocznej.
Zaburzenia funkcji wątroby - najczęściej zadawane pytania
h3 Jakie są czynniki ryzyka zaburzeń funkcji wątroby?
Najczęstszą przyczyną zaburzeń funkcji wątroby jest alkohol. Nadmierne spożywanie alkoholu prowadzi do alkoholowego stłuszczenia wątroby, alkoholowego zapalenia wątroby, a później nawet do marskości wątroby.
Przedawkowanie niektórych leków, takich jak np. paracetamol, może powodować uszkodzenie wątroby. Tak samo jak narażenie na toksyny np. aflatoksyny.
Niewłaściwa dieta pełna tłuszczów i cukrów oraz otyłość prowadzi do stłuszczenia wątroby. Wirusy np. HBV i HCV również mogą powodować przewlekłe zapalenie wątroby oraz jej uszkodzenie. Niektóre choroby autoimmunologiczne oraz dziedziczne mają również negatywny wpływ na funkcjonowanie narządu.
Zaleca się regularne badania kontrolne, zwłaszcza jeśli jesteś narażony na jeden lub więcej z powyższych czynników ryzyka. Wczesne wykrycie problemów z wątrobą zwiększa szanse na skuteczne leczenie i uniknięcie poważniejszych komplikacji.
Jakie są sposoby zapobiegania zaburzeniom funkcji wątroby?
Zapobieganie zaburzeniom funkcji wątroby polega głównie na prowadzeniu zdrowego trybu życia i unikaniu czynników ryzyka.
Unikaj nadmiernego spożywania alkoholu oraz utrzymuj zdrową dietę. Zapobiegaj zakażeniom wirusami poprzez unikanie ryzykownych kontaktów seksualnych, kontaktu z krwią innych osób oraz należy wziąć pod uwagę szczepienia. Pamiętaj, aby zażywać leki po konsultacji z lekarzem i zapoznaniem się z ulotką dołączoną do opakowania.
Jeśli jesteś narażony na ryzyko zaburzeń funkcji wątroby, regularnie poddawaj się badaniom, takim jak badania krwi oceniające funkcję wątroby, aby wykryć ewentualne problemy na wczesnym etapie.
Jakie badania diagnostyczne wykonać przy zaburzeniach funkcji wątroby?
W przypadku podejrzenia zaburzeń funkcji wątroby, lekarz może zlecić szereg badań diagnostycznych, aby dokładnie ocenić jej stan i funkcjonowanie. Należą do nich badania z krwi:
- poziom aminotransferazy alaninowej (ALT),
- poziom aminotransferazy asparaginianowej (AST),
- poziom fosfatazy alkalicznej,
- poziom gamma-glutamylotranspeptydazy (GGT),
- poziom bilirubiny,
- poziom albumin.
Jeśli ma się podejrzenie zarażenia wirusem, możemy zrobić badania na obecność przeciwciał. Możemy również ocenić czynniki krzepnięcia. Z badań obrazowych możemy wykonać USG jamy brzusznej.