Niedobory witamin z grupy B e-recepta online

Niedobór tiaminy objawia się głównie poprzez zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego. Pacjent czuje się osłabiony i ciągle zmęczony, ma obniżony nastrój oraz kłopoty z pamięcią i koncentracją. Dodatkowo może skarżyć się na spadek apetytu oraz dolegliwości żołądkowo-jelitowe (nudności, a nawet wymioty, ból brzucha, biegunkę). Niekiedy dołączają zaburzenia układu sercowo-naczyniowego w postaci powiększenia jam serca, przyspieszenia akcji serca i obrzęków obwodowych.

W zaawansowanym stadium awitaminozy istnieje ryzyko rozwoju choroby beri-beri. Schorzenie może przybierać formę suchą, w której przeważają silne objawy neurologiczne np. polineuropatia obwodowa, porażenia kończyn lub formę mokrą z dominującą niewydolnością serca.

Witamina B2 (ryboflawina)

Witamina B2 jest substancją, która niezwykle słabo ulega wchłanianiu w przewodzie pokarmowym. By zwiększyć jej zawartość w diecie, koncerny spożywcze dodatkowo wzbogacają niektóre produkty np. płatki śniadaniowe, masło orzechowe czy kawę o sztucznie wyprodukowaną ryboflawinę.

Ryboflawina podobnie jak tiamina bierze udział w procesach metabolicznych, jednak ta skupia się przede wszystkim na przemianach lipidów i aminokwasów. Stoi na straży prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego oraz narządu wzroku. Razem z witaminą A dba o prawidłową funkcję skóry oraz błon śluzowych jamy ustnej, przewodu pokarmowego czy dróg oddechowych.

Pacjenci cierpiący na niedobór witaminy B2 mogą skarżyć się na zawroty głowy, trudności w koncentracji i bezsenność oraz postępujące problemy ze wzrokiem - zmniejszenie ostrości widzenia, łatwe męczenie się i łzawienie oczu, światłowstręt, przerost naczyń krwionośnych i tym samym uszkodzenia rogówki. Do oceny poziomu witaminy B2 skłaniają także zmiany skórne - łuszczenie się skóry twarzy, zapalenie czerwieni wargowej, zajady, pęknięcia lub pleśniawki błony śluzowej jamy ustnej oraz wypadanie włosów.

Witamina B3 (witamina PP, niacyna)

Witamina B3 to wspólne określenie na kwas nikotynowy oraz nikotynamid. Substancja bierze udział w procesach metabolicznych mających na celu uwolnienie energii, dba o prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego oraz o dobry stan psychiczny.

Reguluje układ wewnątrzwydzielniczy oraz produkcję krwinek czerwonych. Wywiera protekcyjny wpływ na układ sercowo-naczyniowy poprzez regulację poziomu cholesterolu oraz wartości ciśnienia tętniczego.

Niewielki niedobór witaminy B3 powoduje spowolnienie procesów metabolicznych, co pacjent może odczuwać jako ciągłe uczucie zimna. Zaawansowane niedobory mogą prowadzić do rozwoju choroby, zwanej pelagrą. Jest to schorzenie objawiające się pod postacią zapalenia skóry, biegunki oraz objawów neurologicznych - bezsenności, wzmożonej agresji, otępienia, ataksji (trudność w płynnym wykonywaniu ruchów). Nieleczona prowadzi do zgonu.

Witamina B5 (kwas pantotenowy)

Witamina B5 jest substancją niezwykle rozpowszechnioną w świecie roślinnym i zwierzęcym. Bierze udział w procesach metabolicznych uwalniających energię, usprawnia funkcję układu nerwowego, pokarmowego i sercowo-naczyniowego. Przyczynia się także do zmniejszenia uczucia zmęczenia, przyspiesza gojenie się ran, poprawia pigmentację i stan skóry oraz włosów.

Niedobór kwasu pantotenowego może powodować spadki nastroju, nadmierną drażliwość, trudności w koncentracji i zapamiętywaniu. Pojawić się mogą zaburzenia w układzie ruchu - sztywność stawowa i uczucie odrętwienia, mrowienie i skurcze w kończynach, niepewny chód i zaburzenia koordynacji. Obserwuje się niekiedy także zmiany skórne, zajady, przedwczesną siwiznę lub łysienie. Dochodzi do spadku odporności, co przekłada się na częstsze infekcje dróg oddechowych lub skóry.

Witamina B6 (pirydoksyna)

Pirydoksyna jest koenzymem, który uczestniczy w tworzeniu ponad 100 różnych enzymów w organizmie, które biorą udział w reakcjach biochemicznych. Ma także wpływ na produkcję hormonów i hemoglobiny. Reguluje funkcje układu odpornościowego i sercowo-naczyniowego.

Niedobór witaminy B6 szczególnie mocno wpływa na układ nerwowy powodując obniżenie nastroju, apatię, bezsenność, drgawki, zaburzenia poznawcze, u dzieci upośledzenie umysłowe. Obniżeniu ulega funkcja układu odpornościowego, może pojawić się niedokrwistość. Zwiększone jest ryzyko sercowo-naczyniowe oraz ryzyko powstania nowotworów.

Witamina B7 (biotyna)

Biotyna ma duży wpływ na kontrolę poziomu cukru we krwi, co jest szczególnie istotne u chorych cierpiących na cukrzycę typu II. Odpowiedzialna jest za zdrowy wygląd skóry, włosów i paznokci. Wspomaga funkcję tarczycy oraz funkcjonowanie układu krzepnięcia.

Witamina B7 w ludzkim organizmie może być produkowana przez naturalną florę bakteryjną przewodu pokarmowego. Z tego względu nawet uboga i mało zróżnicowana dieta bardzo rzadko doprowadza do niedoborów. Większe ryzyko obserwuje się w momencie terapii za pomocą szerokospektralnych antybiotyków, które prowadzą do wyniszczenia pomocnych bakterii.

Niedobór biotyny widoczny jest zazwyczaj gołym okiem - skóra staje się sucha i blada, pojawia się wysypka, włosy są suche, skłonne do wypadania. Pacjenci mogą skarżyć się na ogólne osłabienie, bóle mięśni i zaburzenia żołądkowo-jelitowe w przebiegu stanów zapalnych jelit.

Witamina B9 (kwas foliowy)

Kwas foliowy jest substancją naturalnie produkowaną przez symbiotyczne bakterie przewodu pokarmowego. Jeśli chodzi o zewnętrzne źródła folianów, największą ich zawartość w pożywieniu obserwujemy w warzywach liściastych typu szpinak, sałata czy kapusta. Dużą ilość kwasu foliowego zawierają m.in. szpinak, brukselka, brokuły, orzechy arachidowe, kapusta włoska, natka pietruszki, biała fasola, żółtko jaja.

Dzienne zapotrzebowanie na kwas foliowy dla osoby dorosłej wynosi ok. 400 ug , lecz różni się ono w zależności od wieku i trybu życia pacjenta. Suplementacja kwasem foliowym jest szczególnie zalecana dla kobiet w okresie rozrodczym, w ciąży, podczas karmienia piersią, dla osób starszych oraz nadużywających alkohol.

Substancja reguluje podział i wzrost komórek, zmniejsza to ryzyko aktywacji procesów nowotworowych (przede wszystkim raka błony śluzowej macicy). Witamina B9 usprawnia funkcję układu nerwowego, u kobiet ciężarnych warunkuje prawidłowy rozwój cewy nerwowej płodu. Substancja ma też istotny udział w procesie krwiotworzenia.

Niedobór kwasu foliowego sprzyja spadkom nastroju, stanom lękowym, zaburzeniom koncentracji i pamięci, bezsenności. Pacjenci obserwują także stany zapalne jamy ustnej, bóle głowy czy przedwczesne siwienie.

Zbyt niski poziom folianów doprowadza do zahamowania wzrostu i odbudowy komórek organizmu, co skutkuje nieprawidłową produkcją czerwonych krwinek - możemy obserwować niedokrwistość megaloblastyczną, u dzieci zmniejszeniem intensywności wzrostu, a nawet rozpoczęciem nowotworzenia. Niedobory zaburzają proces trawienia prowadząc do upośledzenia wchłaniania oraz objawów żołądkowo-jelitowych.

Witamina B12 (kobalamina)

Kobalamina to jedyna witamina z grupy B, którą organizm jest zdolny magazynować, naturalne zapasy w wątrobie wystarczają na około 5 lat. Witamina B12 w przeważającej większości zawarta jest w pożywieniu pochodzenia zwierzęcego, innym źródłem są grzyby np. boczniak, pieczarka. Człowiek jest w stanie samodzielnie produkować kobalaminę, jednak proces ten zachodzi w jelicie grubym, co wyklucza możliwość przyswajania zsyntetyzowanych substancji.

Witamina B12 uczestniczy w produkcji kwasów nukleinowych (elementów składowych DNA), tym samym ma wpływ na namnażanie się komórek, przede wszystkim czerwonych krwinek krwi. Kontroluje funkcję układu nerwowego, dba o prawidłowy stan psychiczny, działa protekcyjnie na układ sercowo-naczyniowy.

Kto jest szczególnie narażony na niedobory witamin z grupy B?

Na niedobory witamin z grupy B narażeni są przede wszystkim alkoholicy, gdyż alkohol zmniejsza zdolność przyswajania mikroskładników. Zagrożone są także osoby cierpiące na choroby przewodu pokarmowego ograniczające wchłanianie np. wrzodziejące zapalenie jelit, celiakia lub przyjmujące leki zmniejszające pH kwasu żołądkowego. Ryzyko niedoborów zwiększa się także u osób przyjmujących leki przyspieszające rozkład witamin z grupy B np. leki przeciwwirusowe, przeciwgruźlicze czy przeciwpadaczkowe, a w przypadku kwasu foliowego także metotreksat.

Ciekawy przypadek stanowi witamina B12, którą odnaleźć można wyłącznie w produktach pochodzenia zwierzęcego i grzybach. Z tego względu jedną z najważniejszych grup zagrożonych hipo lub awitaminozą kobalaminy są wegetarianie i weganie.

Na niedobory narażone są także osoby, które potrzebują większych niż standardowe ilości witamin. Do tej grupy należą osoby przewlekle chore m.in. na cukrzycę typu II, choroby reumatyczne, choroby sercowo-naczyniowe. Zwiększone zapotrzebowanie na witaminę B12 i kwas foliowy obserwujemy także u kobiet ciężarnych i karmiących piersią.

Odpowiednio wysoki poziom tych mikroskładników o 75% zmniejsza ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej - rozszczepu kręgosłupa u płodu. Z uwagi na dużą ilość ciąż nieplanowanych zaleca się przyjmowanie 0,4 mg kwasu foliowego przez wszystkie kobiety w wieku rozrodczym aż do zakończenia karmienia.

Ze względu na zaburzenia wchłaniania, interakcje lekowe, uboższą dietę oraz poważniejsze konsekwencje niedoborów, suplementacji wymagają także seniorzy. Nawet niewielkie obniżenie poziomu witaminy B12 po 60 r.ż. gwałtownie zwiększa ryzyko wystąpienia otępienia.

Jak suplementować witaminy grupy B?

Na rynku farmaceutycznym dostępne jest wiele produktów, zarówno leków jak i suplementów diety, zawierających witaminy z grupy B. Ważne jest żeby sięgać po preparaty, które mają właśnie status leku, gdyż są one gruntownie przebadane i tym samym bezpieczniejsze oraz potwierdzono ich skuteczność.

Można kupić produkty, które zawierają wyłącznie jedną substancję, można jednak pokusić się na preparaty zawierające cały zestaw witamin np. Witamina B complex.