Kłykciny kończyste e-recepta online
- Spis treści
- Czym są kłykciny kończyste?
- Przyczyny zakażenia
- Diagnostyka i rozpoznania różnicowe
- Leczenie kłykcin kończystych
- Profilaktyka zakażenia wirusem HPV
Kłykciny kończyste - przyczyny, objawy, leczenie
Kłykciny kończyste to brodawkowate zmiany zlokalizowane najczęściej w okolicy narządów płciowych, wywołane wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Jest to jedna z najczęstszych chorób wenerycznych.
Czym są kłykciny kończyste?
Kłykciny kończyste to brodawkowate zmiany na skórze wywołane wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Jest to jedna z najczęstszych chorób wenerycznych, spowodowana kontaktem ze skórą zakażonej osoby.
Przenoszona jest zazwyczaj drogą stosunków seksualnych - oralnych, waginalnych i analnych, ale może być też transmitowana z matki na dziecko podczas porodu siłami natury (droga wertykalna).
Nieleczone kłykciny, szczególnie w okolicy odbytu, zwiększają ryzyko wystąpienia raka kolczystokomórkowego skóry. Co prawda wirus HPV jest najczęstszą przyczyną raka szyjki macicy, jednak istnieją typy wirusa bardziej kancerogenne niż te, które zazwyczaj powodują kłykciny kończyste.
Gdzie lokalizują się kłykciny?
Brodawki płciowe pojawiają się na skórze na kilka miesięcy po kontakcie seksualnym z osobą zakażoną. Zazwyczaj lokalizują się na skórze uprzednio uszkodzonej - otartej, objętej procesem zapalnym w okolicy moczowo-płciowej tj. moszna, wewnętrzna strona napletka, dołek zażołędny, wargi sromowe, przedsionek pochwy, szyjka macicy.
Jeśli zakażenie nastąpiło drogą oralną lub wertykalną zmiany pojawiają się na języku, błonie śluzowej jamy ustnej lub krtani, jeśli analną w okolicy odbytu. Istnieje też szansa autoinfekcji wirusem z innych okolic ciała.
Jakie są objawy choroby?
Kłykciny początkowo przybierają formę niewielkich, niebolesnych, twardych grudek o zróżnicowanym kolorze - od odcieni czerwonego po kolor skóry. Ich powierzchnia niekiedy ulega łuszczeniu.
Zbagatelizowane zmiany zazwyczaj rosną przybierając formę kalafiorowatych tworów z brodawkowatymi lub nitkowatymi wypustkami. Zaniedbane, przerosłe brodawki (Buschkego-Loewensteina) mogą naciekać i niszczyć okoliczne tkanki.
Przyczyny zakażenia
Kłykciny kończyste powstają wskutek zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Do tej pory odkryto około 100 typów tego drobnoustroju, które cechują się powinowactwem do różnych okolic ciała oraz różną zdolnością do wywoływania nowotworów.
Kłykciny w ogromnej większości spowodowane są wirusem HPV 6 lub 11 o niskiej złośliwości. Z kolei rak szyjki macicy najczęściej jest skutkiem zakażenia typem 16 i 18
Infekcja wirusem HPV może przybierać różne formy. Niektórzy rozwiną pełnoobjawową chorobę z kłykcinami kończystymi na narządach płciowych, u innych zmiany obserwuje się wyłącznie w badaniu kolposkopowym (ocena mikroskopowa szyjki macicy) lub cytologicznym.
Zakażenie może być także bezobjawowe. Zależy to od indywidualnych cech organizmu oraz funkcjonowania układu immunologicznego.
Zauważono, że do rozwoju zmian skórnych i szybkiej ich progresji predysponują zaburzenia odporności np. wrodzone zespoły niedoboru odporności, zakażenie wirusem HIV lub stosowanie leków immunosupresyjnych. Także palenie papierosów predysponuje do pełnoobjawowego przebiegu infekcji i częstszych nawrotów po leczeniu.
Diagnostyka i rozpoznania różnicowe
Każda zmiana na skórze, szczególnie w okolicach płciowych, powinna skłonić nas do wizyty u lekarza - dermatologa, w przypadku kobiet także ginekologa, gdyż szybkie wdrożenie leczenia wiąże się z większą jego skutecznością. Przewlekłe zmiany w postaci kłykcin kończystych predysponują także do zakażenia innymi patogenami przenoszonymi drogą płciową wywołującymi np. kiłę, rzeżączkę lub chlamydiozę.
Kłykciny kończyste znajdujące się w łatwo dostępnych miejscach lekarz diagnozuje najczęściej na visus. W przypadku brodawek zlokalizowanych na szyjce macicy konieczne może być jednak użycie wziernika, badanie kolposkopowe i cytologiczne. Niekiedy, w celu lepszego uwidocznienia zmiany konieczne jest użycie kwasu octowego, który powoduje zbielenie obszaru chorobowego. Brodawki w obrębie kanału odbytu wymagają wykonania kolonoskopii, a w obrębie krtani badania laryngoskopowego.
W diagnostyce różnicowej kłykcin wywołanych przez wirus HPV należy uwzględnić przede wszystkim kłykciny płaskie - wilgotne, szare zmiany wywołane przez krętka kiły, liszaj płaski - lśniące, grudkowe zmiany prawdopodobnie na tle autoimmunologicznym i brodawki łojotokowe.
Jeśli narośl ma niepokojący charakter tzn. zdarza jej się krwawić, jest owrzodziała, bardzo szybko się powiększa istnieje ryzyko, że ma ona podłoże nowotworowe. W takim przypadku konieczne może być wykonanie biopsji i badania histopatologicznego.
Leczenie kłykcin kończystych
Leczenie kłykcin kończystych ma charakter wyłącznie objawowy, czyli nie przyczynia się do eliminacji wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV) z organizmu. Bardzo ważne jest objęcie diagnostyką i ewentualnym leczeniem także partnerów seksualnych pacjentów, gdyż choroba ta wykazuje dużą zakaźność.
Kobiety w ciąży, które na narządach intymnych obserwują zmiany o typie kłykcin kończystych powinny obligatoryjnie poddać się leczeniu, gdyż istnieje ryzyko transmisji wirusa na dziecko podczas porodu drogami natury. Ze względów bezpieczeństwa w takiej sytuacji preferuje się zabiegowe metody terapii.
Należy pamiętać, że żadna metoda leczenia nie zapewnia całkowitej wyleczalności, zawsze istnieje ryzyko (20-40% w zależności od metody terapeutycznej) nawrotu zmian. Zdarza się jednak, że częściowe usunięcie kłykcin prowadzi do samoistnego wycofania się pozostałych zmian.
Farmakologiczne metody leczenia
Preparaty, które mają na celu usunięcie kłykcin kończystych zazwyczaj przybierają formę roztworów lub kremów do stosowania miejscowego na zmienioną skórę. Najpopularniejszą substancją, która wykazuje działanie antyproliferacyjne (hamuje podział komórek) i sprzyja szybszemu obumieraniu komórek jest podofilotoksyna zawarta w produkcie Condyline. Roztwór ten aplikuje się na zmienioną chorobowo skórę 2 razy dziennie przez 3 dni.
Cykl można powtarzać co tydzień, ale maksymalnie przez 5 tygodni. Należy unikać kontaktu preparatu ze zdrową skórą, błonami śluzowymi i oczami. Produkt przeciwwskazany w ciąży i w okresie karmienia piersią.
Mniej popularnymi metodami leczenia jest: iniekcja roztworu interferonu, maści z substancjami hamującymi podział komórek - immunosupresyjnymi np. cisplatyna, 5-fluorouracyl, bleomycyna, miejscowo aplikowany kwas trójchlorooctowy, sinekatechina (wyciąg z zielonej herbaty o działaniu immunomodulującym i antyoksydacyjnym).
Zabiegowe metody leczenia
Zabiegowe leczenie kłykcin kończystych stosuje się zwykle w przypadku rozległych zmian skórnych lub nieskuteczności preparatów farmakologicznych. Najczęstszym sposobem usuwania brodawek płciowych jest ich wymrażanie (krioterapia) za pomocą ciekłego azotu. Jest to terapia pierwszego wyboru u kobiet w ciąży.
W ostateczności przy dużych, wystających zmianach konieczne może okazać się zastosowanie narzędzi chirurgicznych. Kłykciny usuwa się za pomocą skalpela, nożyczek lub metodą łyżeczkowania. W ekstremalnych przypadkach wycina się brodawki razem z częścią zmienionego chorobowo narządu np. częściowa wulwektomia (usunięcie warg sromowych).
Profilaktyka zakażenia wirusem HPV
Podstawą profilaktyki zakażeniem wirusem HPV jest odpowiedzialne podejście do seksu. Należy unikać wielokrotnych zmian partnerów seksualnych, w każdym takim przypadku zaleca się korzystanie z barierowych środków antykoncepcyjnych - prezerwatyw (nawet wtedy gdy stosuje się już hormonalne metody antykoncepcji).
Prezerwatywy w 75% zmniejszają ryzyko zakażenia wirusem HPV, a także innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową. Podczas seksu oralnego z nowym partnerem należy używać prezerwatyw lub koferdamu (lateksowe chusteczki).
Przed rezygnacją z barierowych środków ochrony warto przebadać się pod kątem najczęściej występujących chorób wenerycznych np. kiły, rzeżączki, zakażenia wirusem HIV.
Bardzo ważne w profilaktyce chorób wenerycznych jak i w codziennym życiu jest dbanie o higienę miejsc intymnych. Każde otarcie lub stan zapalny zwiększa ryzyko zakażenia.
Szczepienia przeciwko HPV
Na rynku dostępne są szczepionki przeciwko wirusom brodawczaka ludzkiego. Dwie z nich: Gardasil i Gardasil 9 chronią przed najczęstszymi typami HPV powodującymi kłykciny kończyste i nowotwory szyjki macicy. Trzecia - Cervarix skierowana jest wyłącznie przeciw dwóm kancerogennym typom wirusa.
Szczepionki te najlepiej zastosować przed kontaktem z wirusem HPV tzn. przed rozpoczęciem życia seksualnego. Preparat Cervarix wskazany jest dla kobiet od 10 do 25 roku życia, Gardasil przeznaczony jest dla kobiet w wieku 16-26 lat i chłopców od 9 do 15 roku życia.
Szczepionka wykazuje co najmniej 7-letni okres skuteczności, w celu uzyskania długofalowej ochrony konieczne jest przyjęcie 3 dawek.