Witamina C a antykoncepcja - czy można je łączyć?
Witamina C, znana również jako kwas askorbinowy, to niezbędny składnik odżywczy, który odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu organizmu. Witamina ta należy do grupy witamin nierozpuszczalnych w tłuszczach, co oznacza, że nie jest ona magazynowana w naszym ciele, tylko musi być dostarczana z pożywieniem lub w postaci suplementów diety.
Bardzo wiele kobiet stosuje regularnie którąś z metod antykoncepcji hormonalnej w celu zapobiegania zajściu w niechcianą ciążę. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że składniki aktywne zawarte w antykoncepcji hormonalnej mogą wchodzić w interakcje z niektórymi preparatami. Pojawia się pytanie - czy suplementowanie witaminy C wpływa na skuteczność antykoncepcji hormonalnej? Okazuje się, że tak - zbyt wysoka dawka kwasu askorbinowego może wpłynąć na wchłanianie hormonów zawartych w tabletkach antykoncepcyjnych, za czym idzie możliwe obniżenie ich skuteczności.
Czy suplementowanie witaminy C wpływa na skuteczność tabletek antykoncepcyjnych?
Wiele kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną zastanawia się, czy substancje czynne znajdujące się w tabletkach antykoncepcyjnych mogą wchodzić w interakcje z witaminą C zawartą w pożywieniu czy w suplementach diety. Okazuje się, że wszystko zależy od przyjętej dawki kwasu askorbinowego.
Jeżeli Twoje codzienne spożycie witaminy C nie przekracza 1000 mg na dobę, to nie ma się czym martwić.
Jeżeli jednak zdarzy Ci się przyjąć więcej niż 1000 mg dziennie, wtedy witamina C może wpłynąć na wchłanianie hormonów zawartych w tabletkach antykoncepcyjnych, szczególnie etynyloestradiolu, oraz spowodować wzrost poziomu estrogenu w organizmie, co może zaburzyć regulację cyklu owulacyjnego i obniżyć skuteczność antykoncepcji. W takiej sytuacji zalecane jest zastosowanie dodatkowej metody zapobiegania zajściu w ciążę, przykładowo prezerwatywy.
e-Recepta Express
Do 1 godziny roboczej* Antykoncepcja stała, leki stałe, przedłużenie terapii w chorobach przewlekłych, leki na potencję.Antykoncepcja awaryjna
Do 1 godziny roboczej* Tabletka 'po', tabletka dzień po, tabletka do 72h, pigułka po.Czym jest antykoncepcja hormonalna?
Antykoncepcją hormonalną nazywamy metodę zapobiegania nieplanowanej ciąży, która działa poprzez regulację procesów hormonalnych w organizmie kobiety. Jej głównym celem jest zapobieganie owulacji, modyfikacja śluzu szyjkowego i warunków w błonie śluzowej macicy, co utrudnia zapłodnienie oraz zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej w endometrium.
W antykoncepcji hormonalnej używane są syntetyczne analogi żeńskich hormonów płciowych, które fizjologicznie są cyklicznie produkowane w organizmie kobiety, regulując cykl miesiączkowy. Są to:
etynyloestradiol (syntetyczny odpowiednik estrogenu),
progestageny (syntetyczne odpowiedniki progesteronu).
Jakie są rodzaje antykoncepcji hormonalnej?
W zależności od rodzaju zawartych substancji aktywnych, preparaty służące do antykoncepcji hormonalnej możemy podzielić na:
zawierające tylko progestageny: jednoskładnikowe tabletki antykoncepcyjne (minipigułki), spirala wewnątrzmaciczna, implanty podskórne, zastrzyki antykoncepcyjne;
zawierające zarówno estrogeny, jak i progestageny: dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne, plastry antykoncepcyjne czy krążki dopochwowe.
Antykoncepcję hormonalną można stosować w różnych postaciach, dostosowanych do Twojego stanu zdrowia, stylu życia oraz indywidualnych preferencji. Wybór metody powinien być dokonany po konsultacji z lekarzem ginekologiem, który może wziąć pod uwagę Twoją historię medyczną, w tym ewentualne problemy zdrowotne, takie jak ryzyko zakrzepów, ciśnienie krwi, palenie tytoniu oraz inne indywidualne czynniki.
Jakie jest działanie antykoncepcji hormonalnej?
Działanie tabletek antykoncepcyjnych i innych wyżej wymienionych rodzajów antykoncepcji hormonalnej jest bardzo podobne, gdyż różnią się one jedynie drogą podania oraz szybkością uwalniania hormonów do organizmu. Niewielkie różnice zachodzą jednak pomiędzy działaniem preparatów jednoskładnikowych (zawierających tylko progestageny), a dwuskładnikowych (zwierających progestageny i estrogeny).
Antykoncepcja hormonalna działa poprzez kilka mechanizmów:
Zapobieganie owulacji. Hormony zawarte w antykoncepcji hormonalnej (estrogeny i progestageny) hamują wydzielanie hormonów FSH i LH przez przysadkę mózgową. To z kolei zapobiega owulacji, czyli uwolnieniu komórki jajowej z jajnika, co uniemożliwia zapłodnienie. Ten mechanizm działania dotyczy głównie metod dwuskładnikowych.
Zmiana śluzu szyjkowego. Progestageny zagęszczają śluz szyjkowy, co utrudnia przejście plemników przez szyjkę macicy do macicy i jajowodów. Grubszy śluz staje się barierą, która nie pozwala plemnikom dotrzeć do komórki jajowej.
Wpływ na błonę śluzową macicy. Hormony mogą również zmieniać błonę śluzową macicy (endometrium), czyniąc mniej przyjazną dla zagnieżdżenia się zapłodnionej komórki jajowej. Dlatego też, nawet jeśli dojdzie do zapłodnienia, zmienione warunki w macicy utrudniają implantację.
Należy jednak pamiętać, że żadna z metod antykoncepcji hormonalnej nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, dlatego zawsze podczas zbliżenia warto zastosować dodatkową metodę antykoncepcji mechanicznej - przykładowo prezerwatywę.
Jak zdobyć receptę na tabletki antykoncepcyjne?
Tabletki antykoncepcyjne, tak jak i wszystkie inne hormonalne środki antykoncepcyjne, są w Polsce dostępne tylko na receptę. Należy pamiętać, że pierwsza recepta na te preparaty musi zostać wypisana przez specjalistę ginekologa.
Natomiast jeżeli chcemy uzyskać receptę na któreś z kolei opakowanie tabletek antykoncepcyjnych, może ją wtedy wypisać już każdy lekarz. Receptę na kontynuację leczenia tabletkami antykoncepcyjnymi możesz także łatwo uzyskać podczas konsultacji lekarskiej online.
Czym jest witamina C?
Witamina C inaczej nazywana jest kwasem askorbinowym. Należy ona do grupy witamin, które nie są rozpuszczalne w tłuszczach, co oznacza, że ludzki organizm nie ma możliwości jej magazynowania ani nie jest w stanie jej sam syntetyzować. Dlatego też kluczowe jest dostarczanie jej odpowiedniej ilości w codziennej diecie z pożywieniem.
Jaką funkcję pełni witamina C w organizmie?
Witamina C pełni w organizmie człowieka kilka kluczowych funkcji, takich jak:
antyoksydant - witamina C jest silnym antyoksydantem, co oznacza, że chroni ona komórki przed uszkodzeniami spowodowanymi przez wolne rodniki;
produkcja kolagenu - niezbędna do syntezy kolagenu, ważnego białka strukturalnego dla skóry, ścięgien, więzadeł, naczyń krwionośnych, chrząstek, kości i zębów;
wzmocnienie układu odpornościowego - witamina C wspiera funkcjonowanie białych krwinek i wzmacnia układ odpornościowy, pomagając w ochronie przed infekcjami;
wchłanianie żelaza - pomaga w zwiększaniu wchłaniania żelaza z pokarmów, co jest ważne w zapobieganiu niedoborom żelaza i anemii;
regeneracja innych antyoksydantów - witamina C ma działanie ochronne wobec innych antyoksydantów, przykładowo witaminy E, zwiększając ich efektywność.
Jakie jest zapotrzebowanie organizmu na witaminę C?
Zapotrzebowanie organizmu na witaminę C różni się w zależności od wieku, płci, stanu zdrowia oraz innych czynników indywidualnych. Zalecane dzienne dawki (RDA - Recommended Dietary Allowance) dla witaminy C w Polsce, według Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej, prezentują się następująco:
dzieci (1-3 lata): 40 mg/dzień;
dzieci (4-9 lat): 50 mg/dzień;
chłopcy (10-12 lat): 50 mg/dzień;
chłopcy (13-18 lat): 75 mg/dzień;
dziewczynki (10-12 lat): 50 mg/dzień;
dziewczynki (13-18 lat): 65 mg/dzień;
dorośli mężczyźni powyżej 19. roku życia: 90 mg/dzień;
dorosłe kobiety powyżej 19. roku życia: 75 mg/dzień;
kobiety w ciąży: 80-85 mg/dzień;
kobiety karmiące piersią: 115-120 mg/dzień.
Warto pamiętać, że te wartości są ogólnymi wytycznymi i rzeczywiste zapotrzebowanie może być różne dla różnych osób. Badania wskazują, że dawka witaminy C przyjmowana przez osoby palące powinna być o 40% większa od tej przyjmowanej przez osoby bez tego nałogu. Także w przypadku chorób, stresu czy intensywnego wysiłku fizycznego, zapotrzebowanie na witaminę C może być wyższe.
Jakie są objawy niedoboru witaminy C?
Każda witamina jest niezbędna do funkcjonowania naszego organizmu, dlatego też wszystkie niedobory witamin mogą stanowić zagrożenie dla naszego zdrowia. Z tego powodu właśnie tak ważne jest, aby dostarczać je wszystkie z pożywieniem lub za pomocą suplementów diety.
Niedobór witaminy C może prowadzić do szeregu objawów, które mogą być różnorodne oraz zależą od stopnia i czasu trwania niedoboru. Oto niektóre z najczęstszych objawów niedoboru witaminy C:
zmęczenie i słabość - początkowe objawy często obejmują ogólne uczucie zmęczenia, brak energii czy brak apetytu;
krwawienie i zasinienie dziąseł - jednym z charakterystycznych objawów jest krwawienie dziąseł oraz ich obrzmienie;
osłabienie włosów i łamliwość paznokci - włosy mogą stawać się słabe i łatwo wypadać, a paznokcie mogą być łamliwe;
osłabienie naczyń włosowatych - możliwe jest wystąpienie wybroczyn w różnych narządach;
ból stawów i mięśni - niedobór witaminy C może przyczyniać się do bólu i obrzęków w stawach oraz mięśniach;
anemia - witamina C jest ważna dla wchłaniania żelaza, dlatego jej niedobór może prowadzić do anemii z niedoboru żelaza;
spadek odporności - może również dojść do spadku odporności, co zwiększa podatność na infekcje;
szkorbut - w skrajnym przypadku całkowitego braku witaminy C w organizmie, może wystąpić szkorbut. To poważna choroba, która charakteryzuje się krwawieniami wewnętrznymi, obrzękami, utratą zębów i innymi poważnymi problemami zdrowotnymi. Jednak w krajach rozwiniętych ten stan praktycznie w ogóle nie występuje.
Należy pamiętać, że powyżej wymienione objawy są całkiem niespecyficzne i mogą być również związane z innymi problemami zdrowotnymi, dlatego ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem w przypadku wystąpienia któregokolwiek z nich.
Jakie są objawy nadmiaru witaminy C?
Bezpieczna dawka to maksymalnie 1000 mg witaminy C na dobę. Jednak biorąc pod uwagę fakt, że jest to witamina nierozpuszczalna w tłuszczach, która nie jest magazynowana w organizmie, jej sporadycznie występujący nadmiar nie jest szkodliwy, gdyż jest on wydalany z moczem.
Jednak inaczej wygląda sprawa u osób z pewnymi chorobami genetycznymi - u pacjentów, u których występuje defekt dehydrogenazy glukozo-6-fosforanu czy cierpiących na anemię sierpowatą, nadmiar witaminy C może już być szkodliwy.
Natomiast w przypadku regularnego spożywania kwasu askorbinowego w dużych dawkach przez dłuższy czas, u pacjentów może wystąpić większa tendencja do powstawania kamieni w nerkach oraz częstsze oddawanie moczu.
Jakie produkty żywieniowe są bogate w witaminę C?
Zawartość witaminy C jest najwyższa przede wszystkim w surowych owocach i warzywach. Trzeba pamiętać, że jest ona bardzo labilna (czyli niestabilna), co oznacza, że jest wyjątkowo wrażliwa na działanie tlenu, podwyższonych temperatur, niektórych enzymów oraz jonów metali. Podczas przygotowywania surówek oraz w jeszcze większym stopniu podczas gotowania warzyw, witamina C w pożywieniu jest tracona.
Produktami najbardziej bogatymi w witaminę C są natka pietruszki, papryka czerwona, brukselka, brokuły, czarne porzeczki, truskawki, kiwi oraz pomarańcze.
Ilość kwasu askorbinowego zawarta w 100g wspomnianych produktów jest następująca:
czarne porzeczki: 182 mg;
natka pietruszki: 178 mg;
czerwona papryka: 144 mg;
brukselka: 94 mg;
brokuły: 84 mg;
truskawki: 66 mg;
kiwi: 59 mg;
pomarańcze: 49 mg.
Czy warto suplementować witaminę C?
W przypadku osób, które mają zdrową zbilansowaną dietę, stosowanie jakichkolwiek suplementów diety nie ma medycznego uzasadnienia, gdyż odpowiednia ilość witamin jest dostarczana z pożywieniem. Wyjątek od powyższej zasady stanowi suplementacja witaminy D oraz witaminy B12 (u wegan i wegetarian).
Tyczy się to także suplementacji witaminy C. Suplementy diety zawierające kwas askorbinowy mogą stanowić uzupełnienie diety w określonych przypadkach. Przed podjęciem decyzji o suplementacji witaminy C, warto skonsultować ten fakt z lekarzem.
Zobacz także: Suplementy diety - za i przeciw. Czy warto przyjmować witaminy?
Czy warto brać witaminę C podczas infekcji?
Powszechnie w polskim społeczeństwie istnieje przekonanie, że powinno się prowadzić suplementację kwasem askorbinowym w czasie przeziębienia lub w celu zapobiegania infekcjom.
Jednak po przeanalizowaniu istniejących badań na ten temat okazało się, że w rzeczywistości suplementowanie witaminy C w trakcie infekcji, ani nie skraca jej trwania, ani nie łagodzi jej objawów. Jedyne co wykazano, to fakt, że regularne profilaktyczne przyjmowanie kwasu askorbinowego minimalnie skraca czas przeziębienia. W praktyce nie ma to większego znaczenia.