Konsultacja z E-receptą 49.99 zł już w 15 minut!
Choroba Hashimoto - przyczyny, objawy, leczenie. Jak wygląda przebieg choroby?
Choroby autoimmunologiczne powodują nieprawidłową reakcję układu odpornościowego na tkanki własne organizmu. Do chorób autoimmunologicznych zaliczamy m.in. przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy, zwane chorobą Hashimoto. Objawy niedoczynności tarczycy narastają wraz z postępem choroby i należą do nich m.in. bóle mięśni, nadmierne wypadanie włosów, łamliwe paznokcie, nadmierna pobudliwość, bóle brzucha oraz uczucie zmęczenia.
W ostatnich latach liczba zachorowań na choroby tarczycy wzrasta i stanowi globalny problem, dlatego zalicza się je do chorób cywilizacyjnych.
Autor: Redakcja Erecept.pl
02.10.2024
Czym jest Hashimoto?
Hashimoto to przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, w którego przebiegu atakowane są własne komórki organizmu. Choroba Hashimoto jest najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy, może występować u dzieci, jednak znacznie częściej dotyczy dorosłych (w szczególności kobiet).
e-Recepta Express
Do 1 godziny roboczej* Antykoncepcja stała, leki stałe, przedłużenie terapii w chorobach przewlekłych, leki na potencję.
59.99 zł
Rozpocznij konsultację
Antykoncepcja awaryjna
Do 1 godziny roboczej* Tabletka 'po', tabletka dzień po, tabletka do 72h, pigułka po.
59.99 zł
Rozpocznij konsultację
Na czym polega mechanizm choroby Hashimoto?
Choroba Hashimoto charakteryzuje się obecnością autoreaktywnych limfocytów T, które naciekają tarczycę oraz autoprzeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycowej i tyreoglobulinie (przeciwciała anty- TPO i anty- TG).
Mimo że choroba jest utożsamiana z niedoczynnością tarczycy, na początku, w wyniku uwolnienia nadmiernej ilości hormonów z uszkodzonych komórek tarczycy, wyniki badań laboratoryjnych mogą wykazać nadczynność. Do objawów nadczynności należą m.in rozdrażnienie, wzmożona potliwość, uczucie gorąca, uczucie kołatania serca.
Zobacz także: Bezsenność a tarczyca - jaki mają związek?
Jakie są objawy Hashimoto?
Najczęstsze symptomy u osób z chorobą Hashimoto to m.in.:
uczucie zmęczenia i nadmierna senność,
wrażliwość na chłód,
osłabienie mięśni, bóle mięśni,
zaburzenia rytmu serca, choroby serca np. bradykardia,
suchość skóry,
niedokrwistość,
nadmierne wypadanie włosów,
łamliwe paznokcie,
przyrost masy ciała,
bóle brzucha i zaparcia,
zaburzenia depresyjne,
nadmierna pobudliwość, niepokój,
pogorszenie pamięci,
podwyższony cholesterol,
trudności z zajściem w ciążę oraz utrzymaniem ciąży m.in. duże ryzyko przedwczesnego porodu i krwotoku poporodowego.
Objawy choroby Hashimoto początkowo mogą nie być widoczne. Zwykle pojawiają się i narastają stopniowo, wraz z postępem choroby.
Co łączy depresję z chorobą Hashimoto?
Depresja szczególnie często współistnieje z autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy. Dotyczy to w znacznej mierze depresji w okresie wczesnej ciąży w okresie poporodowym i okołomenopauzalnym, a także lekoopornej i atypowej.Pacjenci z zapaleniem tarczycy mają także większe ryzyko rozwoju zaburzeń depresyjnych i lękowych, choroby afektywnej dwubiegunowej oraz zaburzeń snu.
Dokładny związek między chorobą Hashimoto i wystąpieniem zaburzeń depresyjnych nie jest poznany.
Dużą rolę w występowaniu zaburzeń depresyjnych u osób z zapaleniem tarczycy przypisuje się nieprawidłowościom w osi podwzgórze-przysadka-tarczyca.
Wykazano również zależność między ciężkością epizodu depresyjnego a poziomem przeciwciał przeciwtarczycowych (im wyższy poziom przeciwciał, tym większe ryzyko cięższego przebiegu epizodu depresyjnego).
Jakie są czynniki, które zwiększają ryzyko zachorowania na chorobę Hashimoto?
Badania naukowe wykazują, że zachorowalność na chorobę Hashimoto jest zależna od predyspozycji genetycznych oraz czynników środowiskowych. Do czynników genetycznych, które powodują, że układ odpornościowy atakuje tarczycę, należą polimorfizmy w głównym układzie zgodności tkankowej (HLA) oraz gen cytotoksyczny antygenu 4 limfocytów T (CTLA-4).
Czynniki środowiskowe, które mogą wpłynąć na rozwój choroby, to m.in.:
infekcje,
niedobory selenu,
niedobory jodu,
leki np. amiodaron,
sole litu,
terapie cytokinami.
Zauważono również współwystępowanie choroby Hashimoto z innymi chorobami autoimmunologicznymi m.in.: reumatoidalnym zapaleniem stawów, cukrzycą typu I, zespołem Sjögrena, celiakią (chorobą trzewną).
Jak wygląda diagnostyka i rozpoznanie choroby Hashimoto?
Przy podejrzeniu choroby Hashimoto należy pilnie skontaktować się z lekarzem pierwszego kontaktu lub endokrynologiem, który na podstawie wywiadu i badań postawi diagnozę i wdroży odpowiednie leczenie.
Diagnostykę rozpoczyna się od sprawdzenia poziomu przeciwciał i hormonów badaniach laboratoryjnych oraz wykonania badań obrazowych i morfologicznych, w których widzimy:
zwiększone stężenie przeciwciał anty-TPO lub anty-Tg (produkowane w odpowiedzi na stan zapalny tarczycy);
zwiększone stężenie TSH w surowicy, w początkowej fazie choroby może występować zmniejszone stężenie TSH (jest to hormon produkowany przez przysadkę mózgową, który odpowiada za prawidłową pracę tarczycy, działając na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego - zwiększony poziom TSH hamuje produkcję hormonów taryczycy);
zmniejszone stężenie FT4 w surowicy (w niedoczynności subklinicznej stężenie FT4 jest prawidłowe, w początkowej fazie nadczynności poziom hormonów tarczycy może być zwiększony);
badanie USG tarczycy - niejednorodność, hipoechogeniczność miąższu, skąpe unaczynienie w zaawansowanej fazie choroby;
scyntygrafia z użyciem izotopu jodu (I- 131) - przy podejrzeniu wola zamostkowego lub gdy stężenie TSH w surowicy jest bliskie dolnej granicy referencyjnej lub niższe;
BAC - biopsję aspiracyjną cienkoigłową tarczycy stosujemy do wykonania cytologicznej oceny zmian ogniskowych.
Jak wygląda prawidłowe leczenie choroby Hashimoto?
Hashimoto jest chorobą autoimmunologiczną, która od chwili diagnozy towarzyszy pacjentowi całe życie. Leczenie Hashimoto polega na niwelowaniu objawów niedoczynności tarczycy poprzez przyjmowanie brakujących hormonów - lewotyroksyny (np. Euthyrox , Letrox). Regularne stosowane hormony tarczycy normalizują stężenie TSH i umożliwia pacjentowi normalne funkcjonowanie.
Po włączeniu leków należy okresowo monitorować skuteczność leczenia wykonując badanie poziomu TSH (badanie krwi). Leki dostępne są tylko na receptę (recepta online).
Zobacz też: Antykoncepcja a choroby tarczycy - na co warto zwrócić uwagę?
Jaka dieta powinna być stosowana przy chorobie Hashimoto?
W leczeniu choroby Hashimoto warto postawić na zbilansowaną dietę, która wspiera układ odpornościowy. Należy eliminować składniki, które pogarszają stan zapalny lub wpływają na zmianę metabolizowania leku.
Witaminy i minerały
Dla prawidłowej pracy tarczycy i całego organizmu niezbędne jest dostarczanie składników odżywczych bogatych w witaminy i minerały m.in. selen, jod, cynk, żelazo, witamina D, witamina B12 oraz kwasy omega-3.
Niski indeks glikemiczny i pełnowartościowe białko
Dodatkowo podczas leczenia choroby Hashimoto warto sięgać po produkty o niskim indeksie glikemicznym oraz zwiększyć podaż pełnowartościowego białka - średni udział białka w dziennej diecie powinien wynosić od 15 do 25%.
Ograniczenie substancji wolotwórczych
W niedoczynności zaleca się ograniczanie tzw. substancji wolotwórczych, które znajdziemy m.in. w kapuście, kalafiorze, brukselce, brokułach, szpinaku. Substancje te wiążą jod niezbędny do produkcji hormonów tarczycy.
Produkty bogate w błonnik
Aby zniwelować zaparcia i inne symptomy choroby związane układem pokarmowym, należy wybierać produkty bogate w błonnik, które korzystnie wpływają na perystaltykę jelit.
Hashimoto a inne choroby autoimmunologiczne
U niemal 30% chorych na Hashimoto diagnozuje się inne choroby autoimmunologiczne, dlatego podczas doboru odpowiedniej diety, warto je wykluczyć.
W sytuacji, gdy u pacjenta z przewlekłym autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy - Hashimoto stwierdza się dodatkowo celiakię (choroba trzewna powodowana przez układ immunologiczny), należy rozpocząć stosowanie diety bezglutenowej.
Objawy choroby Hashimoto a ciąża
Po potwierdzeniu ciąży przy chorobie Hashimoto, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem prowadzącym, ponieważ niedoczynność tarczycy wymaga w tym czasie szczególnej kontroli.
W ciąży wzrasta m.in. zapotrzebowanie na jod, co wiąże się z koniecznością zwiększenia przyjmowanej dawki leku zwykle o 20-30%. Dodatkowo u kobiet w ciąży oraz podczas karmienia piersią zaleca się suplementację jodku potasu,jednak podaż nigdy nie powinna przekroczyć dwukrotność dziennej wartości referencyjnej, czyli 500 µg jodu dziennie.
Zarówno zbyt małe, jaki i zbyt duże stężenie hormonów tarczycy może mieć niekorzystny wpływ na płód, dlatego należy regularnie monitorować stężenie TSH.
Z nieleczoną niedoczynnością tarczycy wiąże się ryzyko porodu przedwczesnego, małej masy urodzeniowej, powikłań związanych z rozwojem mózgu, stanu przedrzucawkowego, a nawet poronienia.
Rak tarczycy w chorobie Hashimoto
Wykazano, że ryzyko zachorowania na raka tarczycy zwiększa się wraz ze wzrostem poziomu TSH. U pacjentów z chorobą Hashimoto należy regularnie wykonywać badanie USG tarczycy i oceniać zmiany ogniskowe, aby szybko rozpoznać ewentualny nowotwór i przystąpić do leczenia.
Bibliografia
Inni czytali również
- Spis treści
- Czym jest Hashimoto?
- Na czym polega mechanizm choroby Hashimoto?
- Jakie są objawy Hashimoto?
- Jakie są czynniki, które zwiększają ryzyko zachorowania na chorobę Hashimoto?
- Jak wygląda diagnostyka i rozpoznanie choroby Hashimoto?
- Jak wygląda prawidłowe leczenie choroby Hashimoto?
- Jaka dieta powinna być stosowana przy chorobie Hashimoto?
- Objawy choroby Hashimoto a ciąża
- Rak tarczycy w chorobie Hashimoto
- Bibliografia